پدافند غیر عامل

پدافند غیر عامل 

پدافند غیر عامل | زندگی انسانها همواره با وقوع حوادث و اتفاقات غیر منتظره همراه است.اتفاقات و مخاطرات غیر مترقبه با منشا طبیعی یا ساخته دست انسان با سرعتی باور نکردنی می تواند در یک چشم بهم زدن زندگی افراد را دگرگون کند و به شکلی نشانه های حیات را از بین ببرد که گویی پیش از این حتی موجود زنده ای نیز در این مکان نزیسته است.از این جنبه و بر اساس اینگونه وقایع و اتفاقات غیر مترقبه ،رعایت تمهیداتی پیش گیرانه به منظور مصون نگه داشتن افراد و حیاتشان از خطرات احتمالی از جمله موارد مهمی است که حتما باید در زندگی افراد یک جامعه لحاظ گردد.

کلمه ی پدافند به معنای تحت الفظی دفاع به معنی حفظ جان افراد ،تضمین امنیت و صیانت از تمامیت ارضی در تمامی شرایط در برابر هر گونه حمله ، موقعیت ، شرایط سخت و تجاوز است. از نظر واژه شناسی این کلمه از دو جز "پد" و "افند" تشکیل شده است که در فرهنگ فارسی "پد" به معنی ضد چیزی است و هر گاه قبل از چیزی قرار گیرد معنی آن را معکوس می کند.واژه ی "آفند" نیز به معنای جدال ، پیکار دشمنی و جنگ است.
پدافند به دو دسته ی عامل و غیر عامل تقسیم می شود. در واقع هر گونه عملی که با استفاده از وسایل و امکانات موجود برای جلوگیری از حمله دشمن و مقاومت در برابر پیش روی دشمن و انهدام نیروهای تکاوری دشمن شود ،پدافند عامل تلقی می شود.یا به عبارت دیگر هر گونه عملیاتی که بتوان درجه ای از پایداری را در آن مشاهده کرد، پدافند می گویند که کلا بر دو نوع است.

منظور از پدافند عامل ، دفاع در مقابل دشمن با استفاده از سلاح های مختلف ،تجهیزات جنگی، تکنیک های رزمی به منظور از کار انداختن ماشین های جنگی دشمن و نابودی آن است.پدافند عامل  در مورد بکار گیری مستقیم جنگ افزار ها،برای خنثی کردن و یا کاهش اثر حملات و عملیات های خصمانه هوایی،دریایی،زمینی،نفوذی خرابکارانه و عملیات تروریستی دشمن بر اهداف مورد نظر است که شامل انواع حملات معرفی شده مانند حملات هوایی با هواپیما،حملات موشکی ،موشک های نفوذ کننده،بمب های مختلف و همچنین بمب های الکترو مغناطیس است.پدافند غیر عامل به کلیه ی اقدامات غیر مسلحانه ای گفته میشود که موجب افزایش بازدارندگی حملات ،کاهش آسیب پذیری ، ادامه یافتن فعالیت های ضروری ، تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدید ها و اقدامات نظامی دشمن و ارتقا پایداری ملی می شود.

به عبارت دیگر پدافند غیر عامل ،تمهیداتی است که در زمان صلح انجام می شود که برای روز های درگیری و مشکل زا تعریف شده باشد.امروزه مردم نیازمند خدمات کاملا متقاوتی هستند ، آنها به دنبال محیطی آرام و امن و قابل سکونت در شهرها می باشند و در واقع عمده ترین اهداف پیاده سازی پدافند غیر عامل نیز تامین آسایش مردم ، کاهش آسیب پذیری و بستر سازی این مسایل است که بایستی همواره با یک برنامه ریزی و طراحی خاص در توسعه پایدار کشور نهادینه شود و در حال حاضر بایستی برای زیر ساخت های فعلی راهکارهایی با مهندسی مجدد ارایه شود.

پدافند غیر عامل در مفهوم کلی به دو زیر مجموعه پدافند سخت و پدافند نرم تقسیم می شود.در مبحث پدافند سخت بایستی کلیه ی اقدامات سخت افزاری مثل اقدامات مهندسی ، کاهش مخاطرات ، پیشبینی مخاطرات و مشکلات صورت گیرد و حال آنکه در پدافند نرم همواره بایستی استفاده ار تاک تیک های برنامه ریزی و آماده سازی سازمان و سیستم ها در راس کار باشد.پدافند غیر عامل که در انگلیسی به آن passive defence گفته می شود به شکل های کاملا متفاوتی تعریف شده است. که در زیر به قسمتی از آن اشاره می کنیم:

مطابق با نظریه های افرد مختلف واژه ی پدافند غیر عامل به شکل های مختلفی تعریف می شود مثلا فردی پدافند غیر عامل را مجموعه ی اقدامات و کارهایی می داند که مستلزم استفاده از تسلیحات و جنگ افزار نبوده و با پیاده سازی و اجرای آن می توان از بروز خسارت های مالی بر تاسیسات حیاتی ، تجهیزات حساس و مهم نظامی و غیر نظامی و تلفات انسانی جلوگیری کرد و یا میزان خسارات و تلفات جانی و مالی آن را به حداقل ممکن کاهش داد.

از نظر صاحب نظر دیگری پدافند غیر عامل عبارتست از به کار گیری هر گونه ابزار ،موقعیت ها و شرایط به طوری که خود به خود و بدون نیاز داشتن به دخالت عامل انسانی با دشمن و عامل خطر مبارزه کند.
یکی دیگر از صاحبنظران ،وجه تمایز بین دفاع عامل و غیر عامل را عامل انسانی دانسته و دفاع غیر عامل را به عنوان امکان نقشه کشی و معماری در زمینه ی مهندسی جنگ  می داند به گونه ای که بدون ابزاری خاص نیروی دفاعی و رزمی افزایش می یابد.

اما در آیین نامه اجرایی بند 11قانون چهارم برنامه توسعه پدافند غیر عامل اینچنین تعریف می شود :" مجموعه اقدامات غیر مسلحانه‏ ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی،ساختمان‏ ها،تأسیسات، تجهیزات و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن و یا کاهش مخاطرات ناشی از سوانح غیرطبیعی می‏گردد پدافند غیرعامل نامیده می‏شود."البته بر اساس سیاستهای کلی نظام ، مقام معظم رهبری پدافند غیر عامل را اینگونه تعریف می کند:" مجموعه اقدامات غیرمسلحانه‏ ای که موجب افزایش بازدارندگی،کاهش آسیب پذیری،تداوم فعالیت ‏های ضروری، ارتقاء پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدها و اقدامات نظامی دشمن می‏ شود."

همانطور که از تعریفهای بالا مشخص است ،بیشتر نظریه پردازان، پدافند غیر عامل را دفاع پیگیرانه غیر انسانی در مقابل حملات دشمن می دانند بنابراین توجه به این نکته بسیار ضروری است که دفاع غیر نظامی دارای مفهومی کاملا دو بعدی است .

از یک طرف دفاع غیر نظامی ،محافظت از غیر نظامیان، در شرایط جنگی معرفی شده و مشتمل بر بخشی از دفاع ملی است که به دنبال تمهیدات لازم به منظور کسب آمادگی کافی در برابر هر گونه حملات احتمالی دشمن و تحقق اهدافی چون کاهش یا به حداقل رساندن آثار و آسیب های حاصل از حملات نظامی بر جمعیت غیر نظامی و همچنین مقابله فوری با شرایط خاص و اضطراری پیش آمده و بازیابی و برقراری تسهیلات و خدمات آسیب دیده و ایمنی اکثریت جمعیت غیر نظامی و در حالت عام تر دفاع از شهروندان در برابر آثار حملات است که مطابق با این مسایل طیف وسیعی از اهداف ، اقدامات و روش های مقابله گسترش می یابد . 
بنابراین با توجه به تاکید و اضطرار مبحث دفاع و حفاظت از غیر نظامیان در تعاریف پدافند غیر عامل می توان دایره ی شمول آن را وسیع کرد و مطابق با نگرش و معنی عام دفاع غیر نظامی ، پدافند غیر عامل را اینگونه تعریف کرد :

به طور کلی هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی ، ساختمان ها ، تجهیزات ، تاسیسات ، اسناد و کلا مرز و بوم سرزمین در مقابل بحران های غیر مترقبه و یا بلایای طبیعی مانند خشکسالی ، زلزله ، رانش ، طوفان بیماری و ....) و عامل انسانی ( جنگ ، شورش ، تحریم و ...) شود ، پدافند غیر عامل خوانده می شود . 
حال که با مفهوم پدافند غیر عامل آشنا شدید و اگر در زمینه ای کار می کنید که پدافند غیر عامل به هر نوعی به فعالیت و کسب و کارتان کمک می کند می توانید با شرکت در دوره پدافند غیر عامل در موسسات معتبر آموزشی با آموزش پدافند غیر عامل آشنا شده و بعد از گذراندن دوره پدافند غیر عامل و طی کردن آموزش پدافند غیر عامل ، موفق به اخذ مدرک پدافند غیر عامل و یا گواهینامه پدافند غیر عامل شده و از آموزه های خود استفاده کنید .